Stichting SPICE

Vanaf het moment dat Theater Unique in mei 1983 haar poorten opende, heeft zij kunnen bogen op continu en intensief gebruik door diverse groepen en organisaties. Veel mensen in Suriname hebben ooit een bezoek gebracht aan één van de voorstellingen, lezingen, feesten of seminars in Theater Unique.

Het idee voor Theater Unique ontstond toen Stanley Ritfeld met zijn vriend, Ro Backer, op vakantie was in Salvador, Brazilië. In november 1978 bezocht hij daar het optreden van een Capoeira groep. Het optreden was in een heel klein achtkantig theater. De banken waren als een tribune naar boven opgesteld. Dit was een theater om ook in Suriname te bouwen.

Bij terugkomst gingen de vrienden samen met jongere broer Roy Ritfeld met het ontwerp aan de slag. In hetzelfde Bahia hadden zij nog een amfitheater bezocht. Men besefte dat je van culturele shows alleen niet kunt leven, dus moest het ontwerp zodanig zijn, dat het theater ook voor andere doeleinden gebruikt kon worden. Vooral de dakconstructie was een uitdaging, omdat het dak zonder ondersteuning van pilaren op het gebouw moest rusten.

Gedurende de ontwerpfase werd het bestemde terrein leeggemaakt. De bewoners die op het perceel woonden, werden verhuisd. Eén woning is gedeeltelijk behouden gebleven en te zien aan de voorzijde van het theater.

Ook zijn de eerste gesprekken gevoerd met mogelijke financierders. Men was over het algemeen enthousiast over het idee, maar vond het financieel niet haalbaar. Het bedrag van Sfl 125.000 ($70.000) was te laag om een airconditioned theater op te zetten. Eén instelling zag het niet zitten dat een particulier een theater begon en een ander waagde te voorspellen dat er geen Hinderwetvergunning zou worden verkregen, omdat er woningen rondom het theater stonden.

Toen de vergunning binnen was voor de bouw, was er nog geen financiering. Ritfeld heeft toen Sfl 15.000 ($7.000) van zijn eigen geld erin gestoken. Daarmee is op 20 januari 1980 een graafmachine besteld, die begon met de graafwerkzaamheden. Zijn moeder en een tante legden al hun spaargeld bij elkaar. Dat bedrag was slechts genoeg voor het fundament van het gebouw. Vervolgens kwam de coup op 25 februari 1980. Het land was in verwarring. De banken gaven geen nieuwe financieringen / hypotheken meer uit. Ritfeld raakte niet in paniek. Het leven gaat door, dus ook de bouw van het theater. Het podium werd op 1 maart 1980 gestort, vijf dagen na de coup. Op 7 maart het eerste plateau, 27 maart het tweede plateau en op 3 april het derde en laatste plateau. Op 14 april 1980 werd de eerste steen gelegd door zijn tante mevrouw Phidelia Ritfeld. Zij heeft niet alleen financiële ondersteuning geboden, maar heeft zelf ook tientallen jaren op de plek van het theater gewoond. Bij het optrekken van de muren concludeerde Stanley Ritfeld dat de muren te saai waren. Roy Ritfeld deed toen het voorstel om met uitspringende stenen het woord ‘UNIQUE’ te vormen op de gevel. Deze uitdrukking van bewondering was de meest gehoorde reactie bij de mensen die op de hoogte werden gesteld van de plannen.

Terwijl de ingehuurde krachten overdag bezig waren met het optrekken van de muren, waren Ro Backer en Stanley Ritfeld bezig met de kapconstructie. In eerste instantie deden zij dat in de avonduren, naast hun reguliere werk. Door de noodtoestand en de ingestelde avondklok was het niet altijd mogelijk om ‘s avonds te werken. Ze werden gedwongen om overdag te werken, maar moesten ook regelmatig overnachten op de werkplaats. Op 12 september 1980 werden de 8 zelfgemaakte spanten bevestigd op het theater.

Ritfeld ging weer de banken bezoeken voor financiering. Nu het theater in aanbouw was, hoopte hij wel serieus te worden genomen. Helaas was de reactie nog steeds hetzelfde. Men was enthousiast over het idee, maar vond de financiering te risicovol.

Na het leggen van het dak was er nog een klein beetje geld over. In plaats van het geld te besteden aan het theater, werd het uitgegeven aan een welverdiende vakantie in Brazilië.

Bij terugkomst uit Brazilië, bleek dat de Nationale Trust en Financieringsmaatschappij (NTFM) een kleine lening wilde geven op basis van Ritfeld zijn salaris. Voorwaarde was wel dat iemand anders garant stond voor de levering van de inventaris. De heer Backer (meubelspecialist) heeft zich toen garant gesteld.

Ritfeld was heel streng tijdens de bouw. Niemand mocht het terrein betreden en het terrein was in zijn geheel afgesloten met zinkplaten. André Kamperveen, toen minister van Cultuur, Orlando van Amson, John Pawiroredjo en James Ramlal, allemaal exponenten van het cultuurbeleid, hebben op uitnodiging wel het terrein bezocht.

Eind 1982 was het theater dan eindelijk klaar. Op dat moment was er onrust vanwege de decembermoorden en er was ook een avondklok ingesteld. Het theater werd dan ook gesloten gehouden totdat de avondklok werd afgeschaft. Mei 1983 was het dan eindelijk zover. Theater Unique kon officieel in gebruik worden genomen. Na een voorzichtige start is theater Unique uitgegroeid en tot een multifunctioneel centrum voor cultuur, educatie en ontwikkeling geworden. Niet alleen door het gebouw, maar ook door de houding van Stanley Ritfeld. Hij stelt het theater beschikbaar voor allerlei activiteiten en richt zich niet alleen op culturele activiteiten. In de afgelopen jaren hebben er veel verschillende activiteiten plaatsgevonden: diploma-uitreikingen, jubilea, verkiezingscampagnes, identificatie van de slachtoffers van de vliegramp, trainingen uit Amerika voor drugsdeskundigen, congressen, workshops, exposities, beurzen, persconferenties, danstheater, poëzie, muziekconcerten, lezingen, vergaderingen, recepties, verjaardagsfeestjes, kinderdagen en festivals.

Reeds langer dan 35 jaar is theater Unique een bijzondere locatie in Paramaribo met naast het amfitheater ook een groot terras en een prachtige tuin met amandelbomen, vijver met waterval en bamboebar. De Surinaamse gastvrijheid en de ongedwongen sfeer maken het een prettige locatie voor voorstellingen, bijeenkomsten en feesten. Wilt u theater Unique bezoeken? Kom dan naar de woensdagavond filmavond of loop overdag even vrijblijvend naar binnen. Stanley Ritfeld geeft met plezier een rondleiding door het gebouw en vertelt u over de verschillende mogelijkheden.

Een vernieuwd Theater Unique in 2025

Theater Unique is uniek om verschillende redenen. Het is het enige theater in Suriname met een originele ronde theatervorm, het heeft prachtige buiten terrassen en is geschikt voor zowel privé als zakelijk gebruik. Tel daarbij op de Surinaamse gastvrijheid en het is een plek waar de bezoekers zich gauw thuis voelt.

Bij Theater Unique kan je terecht voor theater, feesten, recepties, het organiseren van culturele shows of zakelijke evenementen.

Op dit moment ligt het stil rond de activiteiten van Theater Unique, omdat de eigenaar het theater vanwege zijn leeftijd graag van de hand wil doen. Er zijn vele geïnteresseerden, maar die willen allemaal het theater met de grond gelijk maken voor zakelijke doeleinden. Hoewel dhr. Ritfeld het voor het kiezen heeft, breekt het zijn hart dat dit culturele centrum uit de geschiedenis zal worden gewist.

Stichting SPICE wil hier graag een stokje voor steken.